Nora Bir Bebek Evi hakkında
Bankacı kocası Torvald, üç çocuğu ve çocuklarının dadısı ile güzel bir evde yaşayan genç ve güzel Nora'nın kendisini kocası, babası ve tüm erkeklerin kendisine kurduğu hayatta "bebek evinde" yaşadığını düşünmesini ve bu evden (hayattan) kurtulma çabasını anlatan Nora Bir Bebek Evi oyunu, Norveçli yazar Henrik Ibsen tarafından 1879 yılında yazılır. O tarihten bu yana feminist metinlerden biri kabul edilir.
Dönemi itibariyle adı olmayan kadınların birey olma çabasını kocası ya da babasının imzası olmadan kredi bile çekememesi gibi basit ama etkili referanslarla anlatır.
Oyun, Nora'nın bebek evinden kocası Torvald'la bir kavga sonucunda kendisinin bir eş ve anne olmaktan önce bir birey olduğunu söyleyerek terk etmesiyle son bulur.
İBB Şehir Tiyatrolarında uzun süre sahnede kalır. Ben de birçok tiyatro sever gibi Nora Bir Bebek Evi oyununu İBBŞT sahnesinde seyretmiştim. 3 perdelik uzun, etkili bir oyundu.
Nora 2 hakkında
Nora 2 ise Nora Bir Bebek Evi oyununun devamıdır. Oyunun yazarı Lucas Hnath 2017 yılında Nora ve Torvald "gerçek" bir tartışma etseydi, ne olurdu, diye düşünerek bu oyunu yazar. Her ne kadar "gerçek" bir tartışma hayal ederek yazsa da, alt sınıftan bir kadın, (dönemin) yeni nesil bir kadın ve özgürleşirken bedel ödeyen bir kadın üzerinden de anlatır.
Nora, 15 yıl sonra, çıktığı o kapıyı çalar ve (eski) kocası, gidişinin ardından çocuklarına bakan dadı ve terk ettiği için kendisini hatırlamayan artık genç bir kadın olan küçük kızı ile yüzleşir.
Dadı Nora'nın terk ettiği çocuklarına bakmak için kendi çocuklarını terk ettiğini (onlara bakmadığını) söyler, Nora ise kendisinin bakmadığı çocuklara dadının da bakmayabileceğini yanıtını verir mesela. Ama işin aslı öyle değildir, dadı çocuklarına ekonomik destek vermek zorundadır. Üstelik Nora kadar cesur değildir. İster istemez Nora'nın cesaretinin alt sınıftan gelmemesine bağlıyorum. Bu yüzleşme orta sınıf kadının adı yok; alt sınıf kadının adı "hiç" yok, dedirtiyor.
Nora'nın terk ettiğinde çok küçük yaşta olan, artık onlu yaşların sonunda, dönemine göre "evlenme çağında" olan kızı ile yüzleşmesinde ise, kendisinin kaderini yaşadığını görür. Oysa Nora önce kendi, sonra kızı ve tüm kadınlar için evi terk etmiştir. Hiçbir şeyin değişmediğiyle karşılaşması onu bu kez gerçekten üzer. Aslında değişmiştir.
Oyunda hiçbir karakter saf iyi ya da saf kötü değildir. Hepsinin hataları ve haklılıkları vardır.
Nora 2'yi anlamak için, Nora Bir Bebek Evi'ni seyretmiş olmanıza gerek yok; ama seyretmiş olursanız iyi olur. Birçok yerde Nora Bir Bebek Evi'ne referans verdiğini gördüm. Eminim birçok referansı da kaçırmışımdır, ilk oyunu yıllar önce seyretmiştim.
Seyirci koltuklarının dört kenardan sahneyi çevrelemesi ve Nora karakterini oynayan Tülin Özen'in kendisine destek vermesini beklerken seyirciye sorular sormasını çok sevdim. Sahnedeki dört oyuncuyu da çok ikna ediciydi. İyi bir metin, iyi bir uyarlama.
Künye:
Oyuncular: Nihal Geyran Koldaş, Tülin Özen, Tansu Biçer, Zeynep Çötelioğlu
Yazar: Lucas Hnath
Yönetmen: Saim Güveloğlu
Çevirmen: Nihal Geyran Koldaş
Dekor Tasarım/Kostüm Tasarımı: Hilal Polat
Işık Tasarımı: Utku Kara
Asistan: Bilgesu Akın
100 dakika, tek perde
Sevgiler,
Utku
Comments